મેરાન્યૂઝ નેટવર્ક.નવી દિલ્હીઃ વિજય માલ્યા વિરુદ્ધ બેંક ફ્રોડ કેસમાં સીબીઆઈ અધિકારી સુમન કુમારની પડકારજનક અને સાવચેતીપૂર્ણ તપાસ તેમજ લંડનની તેમની અસંખ્ય યાત્રાઓ આખરે ત્રણ વર્ષ પછી રંગ લાવી છે. બ્રિટિશ સુપ્રીમ કોર્ટમાં પ્રત્યાર્પણ વિરુદ્ધ અપીલ કરવાની મંજૂરી માંગતી અરજીને નકારી કાઢવામાં આવતા હવે કચવાઈ ગયેલી કિંગફિશર એરલાઇન્સના માલ્યાને ગુરુવારે મોટો ઝટકો લાગ્યો હતો. હવે માલ્યાના પ્રત્યાર્પણની પ્રક્રિયા 28 દિવસમાં પૂર્ણ કરવાની રહેશે. પ્રત્યાર્પણ કેસ આઈડીબીઆઈ બેંકના 900 કરોડ રૂપિયાના કથિત છેતરપિંડી સાથે સંબંધિત છે.
માલ્યા સામે બેંકોના જૂથ દ્વારા રૂ .9,000 કરોડની છેતરપિંડીનો કેસ પણ તપાસ હેઠળ છે. ઓક્ટોબર 2015 માં, સીબીઆઈ અધિકારી સુમન કુમારને માલ્યા વિરુધ્ધ બેન્કિંગ ફ્રોડ અને સિક્યુરિટીઝ સેલ, મુંબઇના ડીએસપી તરીકેની તપાસની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી. કુમાર હાલમાં સીબીઆઈમાં અધિક પોલીસ અધિક્ષક છે.
સીબીઆઈમાં હાજર સૂત્રોએ કહ્યું હતું કે, ગંભીર આરોપો હોવા છતાં, ધિરાણ આપતી બેંકોએ માલ્યા વિરુદ્ધ છેતરપિંડીનો કેસ નોંધ્યો ન હતો, જેનાથી સીબીઆઈ મુશ્કેલી વધી ગઈ હતી. જોકે, એજન્સીએ તેના સ્ત્રોતોના આધારે માહિતીનો ઉપયોગ કરીને 900 કરોડ રૂપિયાના કથિત દેવાની છેતરપિંડીના કેસમાં માલ્યા સામે એફઆઈઆર નોંધીને આગળ પગલું ભરવાનું નક્કી કર્યું હતું અને કુમારને તપાસ સોંપવામાં આવી હતી.
અધિકારી અનેક ચંદ્રકોથી સન્માનિત છે
23 વર્ષની ઉંમરે સબ-ઇન્સ્પેક્ટર તરીકે સીબીઆઈમાં પગ મૂકનારા કુમારનો વ્હાઇટ કોલર ગુનાઓની તપાસમાં ઉત્તમ રેકોર્ડ છે. તત્કાલીન વડાપ્રધાન મનમોહનસિંહે તેમને 2002 માં શ્રેષ્ઠ તપાસ અધિકારી માટે સીબીઆઈનો ગોલ્ડ મેડલ આપ્યો હતો. સીબીઆઈની પરંપરાગત તપાસ શૈલીના નિષ્ણાત કુમાર (55) ને વર્ષ 2008 માં મેરીટિરિયસ સર્વિસ માટેનો પોલીસ ચંદ્રક, 2013 માં ઉત્કૃષ્ટ તપાસનીશ અને 2015 માં રાષ્ટ્રપતિનું પોલીસ ચંદ્રક પણ એનાયત કરાયું છે. 2015 માં જ તેમણે માલ્યા કેસની તપાસ શરૂ કરી હતી.
આ કેસમાં મુશ્કેલીઓ શું હતી?
2016 માં માલ્યા દેશ છોડીને ગયો ત્યારે સીબીઆઈ માટે તે ખૂબ મોટી શરમજનક બાબત હતી. એજન્સીએ તેને પાછો લાવવા માટે બ્રિટિશ અદાલતમાં કડક કાનૂની લડત લડવી પડી. સીબીઆઈના તત્કાલીન એડિશનલ ડિરેક્ટર રાકેશ અસ્થાનાએ વિશેષ તપાસ ટીમના વડા તરીકે આ કેસ સંભાળ્યો હતો. તે અને કુમાર આ કેસની તપાસ કરી રહેલી શક્તિશાળી ટીમના લીડર હતા. કેસની એક પણ સુનાવણી ચૂકી ન જાય તે માટે તેમણે લંડનના અવારનવાર આંટાફેરા કર્યા હતા. તેમણે ક્રાઉન પ્રોસીક્યુશન સર્વિસ સાથે સંપર્ક કર્યો, જે લંડનની અદાલતમાં માલ્યા સામે કેસ લડી રહ્યા હતા. આ કાર્ય મુશ્કેલ હતું કારણ કે યુરોપ, ખાસ કરીને બ્રિટનમાં પ્રત્યાર્પણના કેસોમાં ભારતનો ખૂબ જ ખરાબ રેકોર્ડ રહ્યો છે. ક્રાઉન પ્રોસીક્યુશન સર્વિસ સીબીઆઈ અને એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટના સક્રિય સમર્થનથી કેસ લડી રહી હતી.
ત્યારબાદ આ યોજના અંતર્ગત કામગીરી કરવામાં આવશે
કુમારે નક્કી કર્યું કે માલ્યા સામે છેતરપિંડીનો નક્કર કેસ કરવામાં આવે. આ માટે ભારતમાં ચાર્જશીટ દાખલ કરવામાં આવી હતી. માલ્યા સામે આવા પુરાવા રજૂ કરવા ભારત માટે ફરજિયાત હતું, જે યુકેના કાયદા હેઠળ સજાપાત્ર ગુનો હશે. કુમારે તેની જાગૃત તપાસના દમ પર તેને કથિત છેતરપિંડી અને મની લોન્ડરિંગ કેસ તરીકે સ્થાપિત કરવામાં સફળતા મળી. તેમણે પોતાની તપાસમાં જે નિષ્કર્ષ કાઢ્યા, તે માલ્યાના ભારત પ્રત્યાર્પણના સમર્થનમાં નિર્ણાયક દલીલ રજૂ કરવામાં સફળ થયા, જેનું પરિણામ હવે બધાની સામે છે.
